Oplossing eurocrisis zal leiden tot sterkere euro
De crisis rond de euro zal in 2012 tot een einde komen. Daar ben ik sterk van overtuigd. Ik ga ook nog steeds uit van een goede afloop. Er moeten enkele moeilijke knopen worden doorgehakt, maar ik reken er nog steeds op dat onze politieke leiders er uit zullen komen. Zij zullen immers niet voor eeuwig de geschiedenisboeken in willen gaan als de leiders die in korte tijd een ruime 60 jaar van succesvolle Europese integratie om zeep hebben geholpen.
Aangescherpte begrotingsregels in wetgeving
Dus de eerste helft van 2012 zal een ingrijpende sanering van de Griekse staatsschuld kennen. Wellicht dat Portugal nog hulp moet krijgen. EMU-breed zullen de aangescherpte begrotingsregels in wetgeving worden vastgelegd. En alle landen zullen hun begrotingsplannen ter goedkeuring moeten voorleggen aan de Europese Commissie. Het gaat langzaam de goede kant op. Als de financiële markten in de gaten krijgen dat de euro niet uit elkaar gaat vallen en dat de kwaliteit van het beleid verbetert kon het sentiment op de financiële markten wel eens heel snel omslaan.
Goed nieuws
Dat zou voor ondernemers goed nieuws zijn. De onzekerheid rond de eurozone heeft bijgedragen aan een diepe vertrouwenscrisis bij consumenten en bedrijven. Als duidelijk wordt dat deze crisis niet verder ontspoort zal dat het sentiment stevig doen verbeteren, denk ik zo. Dan neemt de neiging tot consumeren en investeren weer toe en wordt de recessie waarin wij ons nu bevinden geen herhaling van die van 2009. Dat is maar goed ook, want de overheden hebben wereldwijd vrijwel geen reserves meer achter de hand om een nieuwe recessie te keren. Dat is overigens nog een sterk argument voor onze politici om de crisis nu snel op te lossen.
2012 keerpunt
Voor onze vaderlandse politici staat er nog een extra stok achter de deur. De problemen binnen de eurozone hebben geleid tot een vlucht vanuit vermeend risicovol papier (zoals Italiaanse en Spaanse staatsleningen) naar vermeend veilig papier (Nederlandse en Duitse staatsleningen). Dat heeft bij ons tot onrealistisch lage rentevoeten en daarmee grote problemen bij onze pensioenfondsen geleid. Een einde aan dit vluchthaven-effect zal leiden tot een stevige rente op onze staatsleningen, waarmee de dekkingsgraden van onze pensioenfondsen zich als bij toverslag zullen herstellen. Ook dat is dan weer goed nieuws voor het consumentenvertrouwen en de binnenlandse bestedingen. Het jaar 2012 zou ten opzichte van de pessimistische voorspellingen wel eens mee kunnen vallen. Dat wil niet zeggen dat het een briljant jaar wordt. Want het voorgenomen beleid zal de bestedingen nog jarenlang drukken. Verder is er naast de overheidsfinanciën nog veel meer werk aan de winkel. Vooral in Zuid-Europa zijn structurele hervormingen nodig om de concurrentiekracht te herstellen. We zijn er nog lang niet, maar het voorjaar van 2012 zou weleens een belangrijk keerpunt kunnen markeren.
Vertrouwen in euro keert terug
Als de onzekerheden wegvallen zal het vertrouwen in de euro terugkeren. Buitenlandse beleggers zullen hun weg naar Europese beleggingen weer weten te vinden en mensen die waren gevlucht naar munten als de Zwitserse frank en de Noorse kroon zullen hun geld terughalen. Verder zullen financiële markten steeds meer gaan focussen op de Verenigde Staten, waar de financiële problemen groter zijn dan bij ons en waar de presidentsverkiezingen het land beleidsmatig op slot dreigen te zetten. Het Verenigd Koninkrijk, dat tot dusver de dans is ontsprongen, zal zijn AAA-rating zeker verliezen. Dat zal het pond geen goed doen. Het gevolg van dit alles is dat de euro zo goed als zeker een stevige opwaartse beweging zal laten zien ten opzichte van vrijwel alle andere munten. Voor exporteurs is dat, zeker op de korte termijn, geen goed nieuws. Een sterkere munt betekent immers per definitie een verslechtering van de concurrentiepositie. Binnen de EMU geproduceerde producten worden duurder ten opzichte van die van concurrenten en dat merk je in de onderlinge handel en in de concurrentie op derde markten.
Lage inflatie
Een sterke munt kent echter ook de nodige voordelen. Buitenlandse producten worden goedkoper. Dat drukt de invoerprijzen, waaronder die van grondstoffen en energie. Lagere invoerprijzen helpen om de inflatie laag te houden en ondersteunen daarmee de koopkracht van de consumenten. Dat is dan weer goed nieuws voor de voor het binnenland producerende bedrijven. Lage inflatie helpt ook om de beleidsrentes van de ECB laag te houden en het voorkomt dat de hiervoor geschetste, onontkoombare rentestijging in ons land te ver doorschiet. En lage inflatie helpt om de loonkosten in de hand te houden. Op termijn profiteren ook de exporterende bedrijven weer van lage energie- en grondstofprijzen en dito loonkosten.
De conclusie: als in de loop van 2012 de eurocrisis op een overtuigende wijze wordt opgelost zal het economisch tij over de hele linie ten goede kunnen keren. Maar voor exporteurs zitten er op de korte termijn wel wat nadelen aan.
Bron: Rabo Bank, Wim Boonstra
